Omschrijving
Anticonceptie betekent letterlijk “tegen (=anti) bevruchting (=conceptie)” en volgens van Dale “voorkomen van zwangerschap”. Anticonceptie omvat alle methoden en middelen om te voorkomen dat een vrouw zwanger wordt en een kind krijgt.
Bij de vrouw komt ongeveer twee weken voor de menstruatie een eicel vrij uit een van de eierstokken (eisprong). De eicel kan gedurende een dag na de eisprong bevrucht worden. Na enkele dagen komt de eicel via de eileider in de baarmoeder. Ondertussen verandert het slijmvlies van de baarmoederholte zodat een bevruchte eicel zich er kan innestelen. Als geen bevruchting plaatsvindt, worden de eicel en het baarmoederslijmvlies afgestoten. Dit is de menstruatie.
De man produceert iedere dag nieuwe zaadcellen. Zaadcellen die in de vagina komen, zwemmen via de baarmoedermond naar de baarmoederholte en van daar naar de eileiders. Daar kunnen de zaadcellen twee tot vier dagen leven blijven. Als er gedurende die tijd een eicel vrijkomt, kan een van de zaadcellen de eicel binnendringen (bevruchting). De bevruchte eicel nestelt zich in het baarmoederslijmvlies. De menstruatie blijft uit en de zwangerschap is begonnen. Aangezien de zaadcellen dus wat langer in leven blijven, kan geslachtsgemeenschap vanaf drie dagen vóór tot één dag ná de eisprong tot bevruchting leiden.
Welke anticonceptiemethoden zijn er op de markt?
- Het condoom is een rubber hoesje dat over de penis wordt getrokken en tijdens het vrijen het zaad opvangt. Het condoom is het meest gebruikte voorbehoedmiddel naast de pil. Het is een heel veilig voorbehoedmiddel, tenminste: als het condoom tijdig wordt omgedaan en niet scheurt of afglijdt. Een condoom mét zaaddodende pasta geeft nog betere bescherming tegen zwangerschap. Een condoom is de enige bescherming tegen seksueel overdraagbare aandoeningen SOA’s.
- Het vrouwencondoom is een condoom is een zakje dat op een zachte manier de binnenwand van de vagina volledig bedekt. Het vrouwencondoom is net als een tampon snel en gemakklelijk in te brengen. Het beschermt zowel tegen zwangerschap als tegen seksueel overdraagbare aandoeningen SOA's als het correct gebruikt wordt.
- Voor andere anticonceptiemethoden heb je een voorschrift nodig. Zie Anticonceptie.
NOODanticonceptie?
Norlevo® is een morning-after-pil. Deze neem je in nadat je seks hebt gehad zonder voorbehoedmiddel en je bang bent zwanger te worden. Dat kan zijn doordat je de pil bent vergeten in te nemen, of door een ongelukje met een condoom. Het middel moet zo snel mogelijk ingenomen worden en zeker binnen de 72 uur na de gemeenschap. Let wel: Dit middel is enkel bedoeld om een "ongelukje" te voorkomen en kan in geen geval in de plaats van een contraceptieve methode worden toegepast.
EllaOne® is een nieuwe morning-after-pil en bevat de werkzame stof ulipristalacetaat. Deze pil kan tot vijf dagen na de gemeenschap worden ingenomen. Dit geneesmiddel is uitsluitend op doktersvoorschrift verkrijgbaar.
Welke methoden zijn NIET betrouwbaar?
- Het terugtrekken van de penis vlak voor het klaarkomen is geen betrouwbare methode om zwangerschap te voorkomen. Er komt namelijk vóór het klaarkomen vaak al wat zaad vrij.
- Periodieke onthouding betekent dat u niet mag vrijen op de dagen dat de vrouw vruchtbaar is. Deze dagen worden berekend aan de hand van temperatuurmetingen van de vrouw of volgens de data van de menstruatie. Maar de eisprong is niet altijd regelmatig en kan dus niet met zekerheid worden voorspeld. Periodieke onthouding is daarom niet betrouwbaar.
- Zaaddodende middelen geven onvoldoende bescherming tegen zwangerschap. Daarom worden ze alleen in combinatie met een condoom of pessarium gebruikt.